In Vlaanderen worden zonnepanelen de laatste jaren bijna standaard geplaatst in nieuwbouwwoningen, en inmiddels wordt ook in één op de twee nieuwe woningen gekozen voor een warmtepomp. Dit blijkt uit de meest recente cijfers van het Vlaamse Energie- en Klimaatagentschap (VEKA).
De cijfers hebben betrekking op de nieuwbouwwoningen waarvoor in 2021 een omgevingsvergunning werd aangevraagd. Uit deze cijfers blijkt dat vrijwel alle nieuwbouwwoningen (eengezinswoningen en appartementen) waar het kan voorzien zijn van zonnepanelen. In totaal werd voor aanvraagjaar 2020 bij 98% van de woningen zonnepanelen geplaatst. Voor het aanvraagjaar 2021 is dit deel zelfs gestegen naar 100%.
Daarnaast blijkt dat bij de bouw van bijna de helft van alle woningen (48%) een warmtepomp wordt geïnstalleerd. Een jaar eerder was dat nog minder dan één op de drie woningen. Wie kiest voor een warmtepomp, kiest vrijwel altijd ook voor zonnepanelen. Andere technieken op hernieuwbare energie, zoals een zonneboiler, worden nauwelijks nog gekozen.
Bron: VEKA
Warmtepompen in de lift
Sinds 2021 is de warmtepomp voor nieuwbouw zonder twijfel doorgebroken, wat ook blijkt uit de verkoopcijfers. Volgens de Associatie voor Thermische Technieken in België (ATTB) werden in 2023 in België ongeveer 50.500 warmtepompen verkocht (voor zowel nieuwbouwwoningen als bestaande woningen). Dat is een stijging met 68% ten opzichte van 2022 (30.000 stuks), ten nadele van de verkoop van gascondensatieketels. Die verkoop is in 2023 met 32% afgenomen (152.000 ten opzichte van 223.000 in 2022).Bij nieuwbouw kiest twee op de drie personen die een warmtepomp installeren voor een lucht-water-warmtepomp (te herkennen aan de airco-unit die buiten staat). Een derde kiest voor een geothermische warmtepomp (met een grondboring). Het VEKA verwacht de komende jaren een nog sterkere groei van het gebruik van warmtepomp bij nieuwbouw, mede door de verstrengde regelgeving met betrekking tot aardgasaansluitingen.
Sinds 2021 is een aardgasaansluiting niet meer toegestaan bij vergunningsaanvragen voor verkavelings- en vergunningsaanvragen vanaf 25 (woon)eenheden, en sinds 2023 voor meer dan 5 (woon)eenheden. Vanaf 1 januari 2025 zal een aardgasaansluiting niet langer worden toegestaan voor alle nieuwe woningen en appartementen.
E-peil stopt niet bij BEN, maar daalt verder onder 0
Vanaf aanvraagjaar 2021 is iedereen verplicht om een BEN woning te bouwen, wat betekent dat het E-peil maximaal E30 mag zijn. Dit doel is méér dan bereikt, aangezien voor het aanvraagjaar 2021 99,8% van de nieuwbouwwoningen voldoet aan de BEN-norm.
Volgens de ingediende EPB-aangiften blijkt zelfs dat het gemiddelde E-peil voor nieuwe eengezinswoningen en appartementen verder daalt, zelfs onder de BEN-norm. Voor het aanvraagjaar 2020 werd een E-peil van E14 vastgesteld en voor aanvraagjaar 2021 zelfs een E-peil van E9. Dat is 21 E-peilpunten beter dan de vereiste norm (E30).
Opmerkelijk is dat vanaf aanvraagjaar 2016 het aantal woningen met een E-peil lager dan 0 een opmars maakt. Voor aanvraagjaar 2020 heeft 11% van de ingediende aangiftes een E-peil lager dan 0 en voor aanvraagjaar 2021 is dit percentage zelfs gestegen tot meer dan 20%.
Bron: VEKA
Vlaanderen kiest ook bij ingrijpende energetische renovaties (IER) voor hernieuwbare energie
Vlamingen doen het ook bij ingrijpende energetische renovaties (IER) beter dan hetgeen de regelgeving heeft opgelegd. Eén op de drie gerenoveerde woningen betreft een IER met een gemiddeld E-peil van E42 voor aanvraagjaar 2021, terwijl de wettelijke eis E70 is. Sinds de start van IER in 2015 zijn er in totaal al 14.000 IER’s uitgevoerd. Bij een IER wordt minstens 75% van de delen van de gebouwschil gerenoveerd en worden de verwarmings- en koelingssystemen vervangen.
Bron: VEKA
Sinds 2017 is bij een IER een minimumaandeel aan hernieuwbare energie verplicht, of moet men voldoen aan een 10% strengere E-peileis. Na deze verplichting koos in aanvraagjaar 2021 80% van de bouwheren voor hernieuwbare energie en niet voor het alternatief met de strengere E-peileis, terwijl de strengere E-peileis gemakkelijker haalbaar is. In 2017 koos amper 42% voor technieken op hernieuwbare energie.
Bron: VEKA