De federale regering heeft begin dit jaar een akkoord bereikt over de hervorming van de energiefactuur. Naast de btw-verlaging van 6% op gas en elektriciteit, is er vanaf 1 april 2023 een accijnsheffing ingegaan op uw energiefactuur.
Eind vorig jaar besliste de regering om de btw op gas en elektriciteit permanent te verlagen: van 21% naar 6% btw. Deze maatregel is enkele keren verlengd, maar omdat de maatregel erg duur is voor de federale begroting heeft minister van Financiën van Peteghem (CD&V) nu een definitieve regeling uitgewerkt om de prijzen aanvaardbaar te houden voor de consument, maar ook om de kosten voor de federale overheid beheersbaar te houden.
Accijnzen, wat zijn dat?
Een accijns is een vast bedrag op het verbruik, de btw is een percentage op de prijs en kan veel verschil uitmaken. Een voorbeeld: Stel dat u 1.000 kWh gas verbruikt, dan int de overheid 10 euro accijnzen en 21 procent btw. Als de prijs van die 1000 kWh stijgt van 100 naar 200 euro, dan betaalt u geen 21 euro btw meer maar al 42 euro. De accijnzen daarentegen blijven ongewijzigd op 10 euro.
Enkel als het verbruik stijgt betaalt u meer accijnzen. In ons voorbeeld: als u 2.000 kWh gas verbruikt, betaalt u 20 euro accijnzen. Loopt dit verbruik op tot 3.000 kWh, worden de accijnzen 30 euro. Zo ziet u dat er een één-op-één verband is tussen uw verbruik en de accijnzen. Bij de btw is dit verband er niet het kan best zijn dat de btw stijgt terwijl uw verbruik daalt, dit komt omdat de btw gebaseerd is op de (heel erg stijgende) prijs, en niet op het (minder dalende) verbruik.
Hoeveel accijnzen moeten we nu betalen op onze energiefactuur?
Een gemiddeld gezin zal per maand op gas en elektriciteit maximaal 21 euro extra accijnzen moeten betalen. We vernoemen het ‘extra’ omdat er al een beperkte accijns was. Dit accijns heeft de regering in februari verhoogd om een deel van de weggevallen btw-ontvangsten te compenseren. Voor gas kwam er 7,69 euro per 1.000 kWh bij. Voor elektriciteit was dit 33,38 euro.
Aangezien een gemiddeld gezin jaarlijks 17.000 kWh gas verbruikt en 3.500 kWh elektriciteit komen er 17 x 7,69 euro voor gas en 3.5 x 33.88 euro voor elektriciteit bij. In totaal bedraagt dit 249,31 euro per jaar of 21 euro per maand.
Normaal betalen we dus 21 euro extra accijnzen per maand. Maar toch zal dit in april, mei en juni maar 16 euro zijn. Pas vanaf de maand juli wordt het 21 euro. Dit heeft te maken dat de regering deze accijnzen kan verlagen wanneer de energieprijzen te hoog worden.
De accijnzen die in juli geteld worden zijn gebaseerd op de prijzen van januari, februari en maart. Het is nu al duidelijk dat deze prijzen ver onder de grenswaarden van 100 en 250 euro voor respectievelijk gas en elektriciteit liggen. Een lager accijns is vanaf juli dus niet meer aan de orde, dit zal 3 maanden lang aan een maximaal plafond van 21 euro aangerekend worden.
Vanaf oktober komt er een nieuwe aanpassing, deze zal afhankelijk zijn van de gemiddelde gas- en stroomprijzen van de maanden april, mei en juni.
Betalen we met de accijnzen altijd minder dan met de 21% btw?
Nee, enkel wanneer de energieprijzen hoog staan zijn de accijnzen voordeliger voor de gezinnen dan de 21% btw. Aangezien de gas- en elektriciteit prijzen, nu goedkoper worden keert deze situatie helemaal om. Onze overheid zal dan meer inkomsten krijgen uit de accijnzen dan uit de 21% btw.
Voorbeeld: De overheid heft op elektriciteit 33,88 euro extra accijnzen: stel dat die elektriciteitsprijs daalt van 200 naar 100 euro, de accijnzen blijven onveranderd op 33,88 euro. Maar met de btw is dat niet zo, het btw-percentage van 21% daalt dan van 42 euro naar 21 euro en wordt lager dan de accijnzen.
Bron: VRT Nieuws