De Turteltaks, wat moet je erover weten?

Het Grondwettelijk Hof heeft beslist dat de zogenoemde Turteltaks, de omstreden energieheffing genoemd naar de voormalige minister van Energie Annemie Turtelboom (Open VLD), vernietigd wordt (Lees hier meer). Maar waar ging die Turteltaks nu weer over? Waarom kostte hij de kop van Turtelboom? En is de Turteltakssaga nu écht over? Vijf vragen en antwoorden.

Wat is de Turteltaks?

De Turteltaks werd in het leven geroepen om de historische schuldenberg van de groenestroomcertificaten die toenmalig Vlaams minister voor Energie en Begroting Annemie Turtelboom geërfd had van haar voorgangers, waaronder Freya Van den Bossche te dempen.

Die enorme put was ontstaan omdat er door de vorige regeringen veel groenestroomsubsidies toegekend waren. Het principe was wie via groene energie (zonnepanelen, maar ook andere vormen van hernieuwbare energie zoals windmolens en biomassacentrales) een minimumvermogen bereikte, kon aanspraak maken op zo’n certificaat en kreeg geld in de plaats. Daarnaast werden ook beloftes voor subsidiëring op papier gezet voor de toekomst. Het resultaat? Een schuldenberg van 9 miljard euro. “Het failliet van een gratis beleid”, dixit Turtelboom.

En dus werd de bijdrage voor het energiefonds verhoogd en was de energieheffing zoals we ze nu kennen geboren. Concreet betekende de extra heffing voor een gemiddeld Vlaams gezin een extra kost van 100 euro per jaar. Maar wie meer verbruikt, betaalt meer: het bedrag kan oplopen tot 770 euro voor een Vlaams gezin. De taks ging officieel van kracht op 1 maart vorig jaar.

Waarom is de taks zo omstreden?

Turtelboom komt met haar Turteltaks al snel in een storm van kritiek terecht. “Een onrechtvaardige taks”, klinkt het vanuit verschillende hoeken. Niet de bedrijven, maar de gezinnen en singles zouden opdraaien voor de factuur uit het verleden. De taks werd ook discriminerend genoemd. Omdat hij per aansluitpunt werkte, moest een gezin van vijf vaak evenveel betalen als iemand die alleen woonde. Maar ook de KMO’s klagen dat ze té veel moeten betalen.

De Raad van State formuleerde overigens een negatief advies, maar Turtelboom besliste dat naast zich neer te leggen. Testaankoop en de PVDA trokken naar het Grondwettelijk Hof en dat formuleerde dezelfde argumenten als de Raad van State: het is een dubbele belasting en dat kan niet.

Waar komt de naam Turteltaks vandaan?

Officieel heet de Turteltaks niet Turteltaks, maar de verhoogde “Bijdrage Energiefonds” of de Vlaamse energieheffing. Het was de Partij van de Arbeid die het woord introduceerde. (Het was overigens diezelfde PVDA die samen met Testaankoop naar het Grondwettelijke Hof – met succes – stapte.)

Het sloeg aan en bleef plakken, tot ongenoegen van de minister en haar partij. Zelf probeerde Turtelboom het nog te verkopen als een geuzennaam, maar zonder al te veel succes. Het woord werd een begrip, dat aan de minister zou blijven kleven.

Waarom kostte de omstreden taks minister Turtelboom de kop?

Politiek gezien is het bij uitstek voor een liberaal dodelijk als er een belasting naar je genoemd wordt. Op 29 april vorig jaar, amper drie maanden nadat de Turteltaks officieel van kracht ging, deed de Turteltaks minister van Energie en Begroting Annemie Turtelboom de das om. Een echte verrassing was het niet: de druk van buiten en binnen de partij was té groot geworden. Krantenkoppen en nieuwssites kopten al heel snel op “zustermoord”, met beschuldigende vinger werd gewezen naar Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten.

De druppel? De discussie rond de bouw van een nieuwe biomassacentrale in Gent. Daarover lag een negatief advies van de Vlaamse administratie op tafel. Als die biomassacentrale er niet zou komen – en dus ook de bijhorende subsidies niet – zou dat vrijgekomen geld kunnen dienen voor een verlaging van haar geplaagde taks, zo redeneerde Turtelboom. Een voorstel dat op een stevige njet stuitte van coalitiepartner N-VA. De partij argumenteerde dat zelfs als het project ter ziele ging, Vlaanderen nog steeds een extra inspanning zou moeten doen om het engagement van de recente klimaattop in Parijs te halen.

Feit is dat de Turteltaks al maandenlang een strijdpunt op de agenda van Open VLD was. Dat uitgerekend een liberale politica haar naam verleende aan een belasting, was en bleef een serieuze doorn in het oog van de partij. Een doorn die uiteindelijk de kop van de minister naar wie de taks vernoemd was.

Op de persconferentie over haar ontslag zei ze zelf: “Hoewel noch ik, noch mijn partij verantwoordelijk zijn voor de schuldenberg, werd de strijd zodanig gepersonaliseerd dat ik besloten heb mijn mandaat terug te geven aan de partij.” Exit Annemie Turtelboom, exit “the lady in the black”, maar niet exit Turteltaks. Al komt daar met het arrest van het Grondwettelijk Hof misschien wel verandering in.

Is het nu echt over en out voor de Turteltaks?

Met de vernietiging door het Grondwettelijk Hof komt er een einde aan de Turteltaks zoals we die nu kennen. Maar er zal wel iets in de plaats moeten komen. Het geld van vorig jaar zullen mensen niet meer terugzien en ook dit jaar blijft de heffing behouden (het Hof heeft er dus blijkbaar geen probleem mee dat we vorig jaar en dit jaar een onwettige taks betalen). Maar in principe verdwijnt de taks vanaf volgend jaar.

In principe. Want met het verdwijnen van de taks, verdwijnen de basisproblemen – de schulden uit het verleden niet. De opvolger van Turtelboom, Bart Tommelein (Open VLD) liet al verstaan dat de regering een oplossing zal uitwerken. Het hoe en wat daarvan is – uiteraard – nog allesbehalve geweten. En vooral: wie zal dat betalen? Het is dan ook afwachten of het echt over en out is voor de Turteltaks.

Bron: De redactie

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten